Auteur: Willem Frederik Hermans

Genre: novelle

medias res

 

Samenvatting

Een Nederlander heeft zich aangesloten bij het Partisanenleger (en vecht nu al 4 jaar lang in het Oosten). Dit is een mengelmoes van mensen uit allerlei landen die tegen de Duitsers vechten. De hoofdpersoon heeft wel een groot probleem want hij verstaat eigenlijk niemand in het leger. Er is een Spanjaard die een paar woorden Frans spreekt en waarmee hij dus wat woorden kan uitwisselen. Als ze weer een stadje veroverd hebben, krijgt de Nederlander een bevel van de kolonel. Hij kan de kolonel niet verstaan en vangt alleen het woord "boobytrap" op. Kennelijk is het de bedoeling dat hij het stadje op boobytraps gaat controleren. Hij gaat alleen het stadje in en vindt een behouden huis, een huis dat van binnen en van buiten nog helemaal intact is. Er staat zelfs een pan soep te pruttelen. Hij vermoedt dat er nog iemand in het huis is en op de bovenverdieping is een kamer op slot. In het huis neemt hij een bad en spoelt het vuil van de oorlog van zich af. Hij doet zijn vieze uniform niet meer aan, ook niet als hij overal om hem heen bommen hoort vallen. Als de bel gaat, staat er een Duitse soldaat voor de deur die aanneemt dat de Nederlander de bewoner van het huis is. Het stadje is heroverd en er zullen Duitse officieren in het huis ondergebracht worden. De Nederlander staat hem vriendelijk te woord en haast zich daarna om zijn vieze Partisanenuniform op te bergen. Hij besluit zich voor te blijven doen als de bewoner van het huis. 

De Duitse officieren wonen bij hem in en gedragen zich prima. Uit het stadje heeft de Nederlander een kat bevrijd die hij nu als huisdier heeft. De kat wil echter heel erg graag de gesloten kamer in en de Nederlander weet nog steeds niet wat daar inzit. Hij is bang dat de Duitsers zullen merken dat hij zelf de kamer niet in kan waaruit ze zullen concluderen dat hij niet de man des huizes is. 

Op een dag komt de echte eigenaar van het huis terug. Hij is verbaasd om de Nederlander in zijn kleding rond te zien lopen. De Nederlander wil in het huis blijven en vermoordt daarom de man, maar dan duikt ook de vrouw van de eigenaar op. Hij doodt haar ook. Het lichaam van de man is uit het raam in de struiken gevallen en dus niet te zien. Het lichaam van de vrouw legt hij in zijn bed. 

Maar er is nog een man in het huis. de gesloten kamer is geopend en daarin blijken allemaal aquaria te staan. Het is een oude man die de Nederlander niet lijkt te horen. De oude man vertelt over zijn bijzondere vissen en pleit dat zij voer moeten krijgen. Ondertussen beginnen er weer bommen te vallen en de Nederlander weet niet wat hij moet doen met de oude man. Dus sluit hij hem op in de kamer met de vissen. 

De bommen en het geweervuur dat hij hoorde, was de herovering van het stadje door de partisanen. Een Duitse kolonel komt hem dat vertellen. De Nederlander neemt de kolonel als krijgsgevangene en probeert de oude man duidelijk te maken dat de andere partij in de stad is en dat hij dus op zijn woorden moet letten. 

De oude troep partisanen waar de Nederlander ook bij hoorde, heeft de stad weer ingenomen en wanneer de Spanjaard vraagt waar hij al die tijd is geweest, zegt hij dat hij gevangen werd gehouden door de Duitsers, maar dat de Duitsers vluchtten en hij daardoor kon ontsnappen. Hij vertelt ook dat hij een Duitser als krijgsgevangene heeft. De partisanen plunderen het huis en doden de kolonel en de oude man. Ook de vissen overleven het niet. Voor de troep waarbij de Nederlander zich weer aangesloten heeft het stadje verlaat, gooit de Nederlander een handgranaat in het huis waardoor alle ramen springen.

 

Aantekeningen:

• Cultuur (het huis)  vs natuur (buiten -> de oorlog)
• De ik-fguur trekt (wanneer hij zijn uniform uittrekt) eigenlijk de oorlog van zich af en wast het van zich af en hij probeert zich aan de cultuur (het huis) aan te passen. Dat lukt echter niet echt, want het uniform is te kort en te wijd. 
• De oude man is een symbool voor god. 
• De ik-figuur is niet zo netjes:
  - Hij dooft zijn sigaar tegen de bank.
  - Hij eet de soep op (uit de pan).
  - Hij trekt zomaar andere kleren aan.